İSTANBUL (İGFA) – Üsküdar Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Psikoloji Kısmı Dr. Öğr. Üyesi Mert Akcanbaş, doğal afetler sonrası ortaya çıkan travmalarla ilgili dikkat alımlı değerlendirmelerde bulundu.
Dr. Mert Akcanbaş, bilhassa sarsıntısı yaşayan bireylerle konuşulurken kullanılmaması gereken sözlere ve gösterilmesi gereken yaklaşımlara değindi.
Ölüm, ağır yaralanma ve cinsel taarruzla direkt müsabaka, buna şahit olma, sevdiklerinin başına geldiğini öğrenme yahut meslek gereği bu çeşit olayların ayrıntılarına maruz kalma sonrası ortaya çıkan durumun ruhsal travma olarak tanımlandığını belirten Dr. Mert Akcanbaş, “Travma herkesin başına gelebilir. Fakat birtakım beşerler travma yaşadıkları halde Travma Sonrası Gerilim Bozukluğu (TSSB) geliştirmezler. TSSB mümkünlüğünün kişilik yapısı ile olan bir teması olduğu bilinmiyor. Kişinin geliştirdiği TSSB belirtilerinin sıklıkları ve şiddetleri makul testlerle ölçülebilir. Travmanın en önemli özelliği apansız ve beklenmedik halde ortaya çıkmasıdır. Zelzele riski olduğunu bilsek bile bunun vaktini bilemeyeceğimizden afet birdenbire ortaya çıkacaktır.” dedi.
TUTULMAYACAK KELAMLAR VERİLMEMELİ…
Dr. Mert Akcanbaş, zelzelesi yaşayan insanlara söylenmemesi gereken cümleleri şöyle sıraladı:
- Eleştirel ve suçlayıcı halde konuşulmamalı,
- Konuşmalarda teknik terim kullanmaktan kaçınılmalı,
- Mağdurların nasıl hissettikleri ile ilgili telaffuzlar kullanılmamalı,
- Zelzele yazgıda varmış, takdiri ilahi üzere açıklamalardan uzak durulmalı,
- ‘Zaman her şeyin ilacı’, ‘Allah beşere kaldırmayacağı yükü vermez’, ‘Dua et sen hayattasın’, ‘Senden beter durumda olanları düşün’ biçiminde konuşmalardan kaçınılmalı,
- Mağdurlara tutulamayacak kelamlar verilmemeli,
- Mağdur beşerler konuşmaya zorlanmamalı,
ÖZEL ÖMÜRLERİNİN KAPALILIĞI KORUNMALI
Dr. Mert Akcanbaş, depremzedelere gösterilmesi gereken yaklaşımlarla ilgili tavsiyelerini şöyle paylaştı:
- Mağdurlara hürmetle davranılmalı,
- Her vakit ulaşılabilir olunmalı,
- Yardımlar kaliteli ve süratli halde yapılmalı,
- Mağdurların gelenek ve kültürel bedellerine hürmet gösterilmeli,
- Mağdurların özel ömürlerinin kapalılığı korunmalı,
- Mağdurların ihtiyaçlarına odaklanılmalı,
- Mağdurlar tekraren birebir soruyu sorsalar bile yanıtlanmalı,
- Mağdurlara gelişim ve eğitim seviyelerine uygun karşılıklar verilmeli,
- Mağdurların ailelerine, sevdiklerine ve onlara takviye olabilecek toplumsal etraflarına ulaşabilmeleri için uğraş gösterilmeli.
